Bài thơ “Mẹ ốm” của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm đầy cảm xúc, phản ánh sâu sắc tấm lòng yêu thương và sự trăn trở của người con dành cho mẹ. Trong bài thơ, tác giả không chỉ khắc họa hình ảnh người mẹ trong cơn đau yếu mà còn gửi gắm những suy tư về cuộc sống, tình cảm gia đình và sự vận động của thời gian.
Những vần thơ ngọt ngào và chân thành khiến người đọc cảm nhận được nỗi niềm xao xuyến, sự đồng cảm với những khó khăn và hy sinh của người mẹ. Phân tích bài thơ “Mẹ ốm” không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tình mẫu tử thiêng liêng mà còn khám phá những giá trị nhân văn sâu sắc mà tác giả muốn truyền tải. Qua đó, bài thơ trở thành một tác phẩm nghệ thuật lay động tâm hồn, khơi dậy trong mỗi người những kỷ niệm về gia đình và những người đã chăm sóc, yêu thương chúng ta suốt đời.
Phân tích bài thơ mẹ ốm mẫu 1
Mở đầu bài thơ Mẹ ốm, tác giả dùng hình ảnh so sánh để miêu tả mẹ bệnh:
“Mọi hôm mẹ thích vui chơi.
Hôm nay mẹ chẳng nói cười được đâu”
Hằng ngày, mẹ thường ăn trầu, má luôn đỏ hồng. Hôm nay, không khí trong nhà buồn bã. Lá trầu như lặng im và héo úa. Mẹ thích ngâm Truyện Kiều, nhưng giờ ốm nên “Truyện Kiều gấp lại trên đầu…”.
Mẹ là người chăm chỉ, khi ốm thì “Ruộng vườn vắng mẹ cuốc cày sớm trưa”. Cuộc đời vất vả của mẹ giờ đây bị ảnh hưởng bởi bệnh tật:
“Nắng mưa từ những ngày xưa
Lặn trong đời mẹ đến giờ chưa tan”.
Tác giả, một cậu bé 10 tuổi, liên tưởng hình ảnh “nắng mưa” để thấy sự vất vả và thăng trầm trong cuộc sống của mẹ. Cậu hiểu được nỗi “đau buốt, nóng ran” của mẹ khi ốm.
Tình làng nghĩa xóm, sự quan tâm đến mẹ cũng được thể hiện chân thành, giản dị nhưng đầy tình người:
“Mẹ ơi, cô bác xóm làng đến thăm.
Người cho trứng, người cho cam
Và anh y sĩ đã mang thuốc vào”.
Điều đó cho thấy mẹ luôn sống tốt với mọi người, nên khi mẹ ốm, họ dành tình cảm cho mẹ. Còn Trần Đăng Khoa cũng hiểu nỗi vất vả của mẹ trong cuộc sống mà em đã chứng kiến.:
“Cả đời đi gió, đi sương
Bây giờ mẹ lại lần giường tập đi”.
“Hình ảnh ‘đi gió đi sương’ tượng trưng cho sự vất vả của mẹ. Mẹ đã trải qua nhiều gian truân để lo cho con cái có một tương lai tốt đẹp. Câu nói này phản ánh những khó khăn trong lao động, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Qua đó, tác giả thể hiện tình yêu thương sâu sắc với mẹ và ước muốn làm mọi điều để mẹ sớm khỏe lại.”:
“Mẹ vui con có quản gì
Ngâm thơ, kể chuyện rồi thì múa ca”.
Khoa còn làm được cả những việc vượt ngoài khả năng mà trước đây bản thân chưa làm được: “Một mình con sắm cả ba vai chèo” – một em thiếu niên thật là ngoan ngoãn, có thể lúc trước còn nhõng nhẽo, hay vòi vĩnh mẹ nhưng bây giờ mẹ ốm đã biết thể hiện sự hiếu thảo của mình qua sự chăm sóc mẹ. Nhìn những nếp nhăn hằn trên khuôn mặt của mẹ, Khoa rất cảm động và thấy vô cùng biết ơn mẹ:
“Vì con mẹ khổ đủ điều
Quanh đôi mắt mẹ đã nhiều nếp nhăn”.
Vì vậy mà trong lòng của nhà thơ lúc nào cũng ước:
“Con mong mẹ khoẻ dần dần
Ngày ăn ngon miệng đêm nằm ngủ say”.
Thật xúc động khi thấy tình cảm của cậu bé chưa đến 10 tuổi với mẹ ốm. Câu kết của bài thơ thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của con cái đối với mẹ:
“Mẹ là đất nước, tháng ngày của con”.
Có phải đó là tình cảm của chúng ta khi nghĩ về mẹ? Con yêu mẹ nhất, như yêu Tổ quốc, mẹ chính là quê hương của con!
Phân tích bài thơ mẹ ốm mẫu 2
Bài thơ “Mẹ ốm” viết năm 1966, thể hiện cảm xúc sâu sắc của trẻ nhỏ dành cho mẹ. Tác giả đã diễn tả tình yêu thương thiêng liêng đó.
Mở đầu là câu kể ngây thơ từ một em bé.
Mọi hôm mẹ thích vui chơi
Hôm nay mẹ chẳng nói cười được đâu
Bé so sánh mẹ như một câu đùa vui. Trẻ con thích khám phá, chúng nghĩ người lớn suy nghĩ giống mình, nhưng thực ra đó là cái nhìn về mẹ lúc ốm.
Tác giả mô tả những ngày mẹ khỏe, mẹ làm tem trầu và kể chuyện Kiều. Hôm nay mẹ ốm nên mẹ gấp lại sách.
Lá trầu khô giữa cơi trầu
Truyện Kiều gấp lại trên đầu bấy nay
Đó là những suy nghĩ ngây thơ của một đứa trẻ. Em chỉ nhận ra thiếu vắng những câu chuyện của mẹ. Trong khổ thơ tiếp theo, em nhìn lại những tháng ngày vất vả của mẹ, không quản nắng mưa, thời gian hay đêm tối. Sự nhận thức sâu sắc về hy sinh của mẹ khiến cả em và người đọc đều cảm động.
Cánh màn khép lỏng cả ngày
Ruộng vườn vắng mẹ cuốc cày sớm trưa
Nắng mưa từ những ngày xưa
Lặn trong đời mẹ đến giờ chưa tan
Khổ thơ sau nói về sự quan tâm của hàng xóm khi mẹ ốm. Tác giả dùng hình ảnh giản dị để thể hiện, như một lời động viên giúp mẹ chóng khỏe.
Khắp người đau buốt, nóng ran
Mẹ ơi! Cô bác xóm làng đến thăm
Người cho trứng, người cho cam
Và anh bác sĩ đã mang thuốc vào
Điều này cho thấy mẹ luôn đối xử tốt với hàng xóm, nên khi mẹ ốm, họ đến thăm và tặng quà. Hơn nữa, em bé nhận ra sự vất vả của mẹ trong những ngày bệnh.
Cả đời đi gió đi sương
Bây giờ mẹ lại lần giường tập đi
Hai câu thơ trên ẩn dụ cho sự vất vả của mẹ vì con cái. Mẹ luôn lao động bất kể thời tiết. Tác giả thể hiện tình yêu thương mẹ và mong muốn giúp mẹ mau khỏi bệnh.
Mẹ vui, con có quản gì
Ngâm thơ, kể chuyện rồi thì múa ca
Rồi con diễn kịch giữa nhà
Một mình con sắm cả ba vai chèo
Các câu thơ tiếp theo thể hiện sự tự trách của tác giả. Mẹ phải khổ vì con, trên mặt mẹ đã lộ dấu vết lo âu. Tất cả là vì tình thương con, mong muốn con được no ấm và yên giấc. Đó là lời cảm động và tri ân từ con dành cho mẹ.
Vì con mẹ khổ đủ điều
Quanh đôi mắt mẹ đã nhiều nếp nhăn
Con mong mẹ khoẻ dần dần
Ngày ăn ngon miệng, đêm nằm ngủ say
Tác giả so sánh mẹ với đất nước, thể hiện lòng biết ơn đối với mẹ.
Rồi ra đọc sách, cấy cày
Mẹ là đất nước, tháng ngày của con…
Bài thơ khắc họa tình yêu mẹ chân thật và cụ thể, thể hiện những vất vả mà mẹ gánh chịu. Mẹ hy sinh vì con, mong con có giấc ngủ, thức ăn.
Tác giả bày tỏ tình cảm với mẹ, đồng thời thể hiện tình yêu quê hương đất nước.
Phân tích bài thơ mẹ ốm mẫu 3
Bài thơ “Mẹ ốm” diễn tả hình ảnh người mẹ đau ốm, không ăn không ngủ, nhận được sự quan tâm từ xóm làng. Điều này thể hiện tính cách tốt đẹp của mẹ, nhờ đó mà hàng xóm hỏi thăm, mang quà nhỏ như trứng, cam đến. Các bác sĩ cũng tận tình khám chữa. Khi mẹ ốm, tác giả cảm thấy mọi thứ trở nên vô nghĩa và buồn bã.
Tình yêu đầy hy sinh của mẹ dành cho con thật to lớn. Hình ảnh mẹ còng lưng, hao gầy với đôi mắt nhiều nếp nhăn khiến độc giả cảm động. Dù con có lỗi lầm, mẹ vẫn bao dung tha thứ. Đó là tình mẹ vô bờ bến.
Khi mẹ ốm, con nhớ công lao của mẹ nên chăm sóc và hiếu thảo. Đây là trách nhiệm của con cái với người đã nuôi dưỡng mình. Tình cảm ấy được thể hiện sâu sắc trong bài thơ.
Cảm xúc yêu thương giữa con và mẹ thật nghẹn ngào, đáng trân trọng. Tác giả khuyên con cái hãy yêu thương mẹ khi còn có thể. Dẫu cuộc đời mẹ vất vả, vô tư hy sinh vì con.
Tác giả giáo dục con cái phải kính trọng, sống tử tế và chân thành với mọi người như mẹ đã làm. Những hình ảnh trong bài thơ giúp ta hiểu sâu sắc về tình mẹ và lòng hiếu thảo.
Mong muốn của tác giả là củng cố tình yêu của con cái dành cho mẹ, rèn luyện từ nhỏ, hình thành nhân cách tốt đẹp.
Phân tích bài thơ mẹ ốm mẫu 4
Nhà thơ Trần Đăng Khoa, được gọi là “Thần đồng thơ trẻ”, có những tác phẩm đầu tiên từ khi 8 tuổi. Năm 10 tuổi, ông cho ra mắt tập thơ “Từ góc sân nhà em” (1968) và “Góc sân và khoảng trời”, cả hai đều do NXB Kim Đồng phát hành.
Bài thơ “Mẹ ốm” trong tập “Góc sân và khoảng trời” thể hiện quan điểm của một cậu bé 10 tuổi. Tác phẩm tuy thuộc thể loại thiếu nhi nhưng lại chứa đựng nhiều bài học sâu sắc cho người lớn. Khi viết, tác giả mới 9-10 tuổi, nên có cái nhìn hồn nhiên về mẹ. Đối với cậu, người khỏe mạnh sẽ thích vui chơi, và sự ốm đau thể hiện qua việc mẹ không làm những điều thường nhật.
“Mọi hôm mẹ thích vui chơi
Hôm nay mẹ chẳng nói cười được đâu
Lá trầu khô giữa cơi trầu
Truyện Kiều gấp lại trên đầu bấy nay”
Nhiều em bé thấy mẹ ốm, nhưng không phải ai cũng tinh tế như nhà văn Trần Đăng Khoa. Ông chú ý đến từng thói quen của mẹ và ghi nhớ như dấu hiệu nhận biết. Tình cảm mẹ con thể hiện qua lúc vui chơi, đọc truyện cùng nhau. Mẹ thật tiến bộ.
Nhà thơ mô tả cảnh mẹ ốm với hình ảnh “Cánh màn khép lỏng cả ngày/ Ruộng vườn vắng mẹ cuốc cày sớm trưa”. Ông quan sát cả khi mẹ ở xa và nhận ra công việc vất vả của mẹ từ xưa đến nay.
Thật khó tin đây là lời của một cậu bé. Chỉ có tâm hồn sâu sắc, yêu thương mẹ và quan sát tinh tế mới tạo nên những câu thơ này. Điều này làm bài thơ ấm áp, khiến độc giả xúc động.
Tác giả không chỉ mô tả tình trạng ốm đau của mẹ, mà còn kể về tình người và tình làng xóm:
“Khắp người đau buốt, nóng ran
Mẹ ơi! Cô bác xóm làng đến thăm
Người cho trứng, người cho cam
Và anh bác sĩ đã mang thuốc vào”
Phân tích bài thơ “Mẹ ốm” của Trần Đăng Khoa, người đọc nhận ra những điều bình dị trong cuộc sống đều trở nên đẹp đẽ, sâu sắc. Tác giả nhấn mạnh sự quan tâm của hàng xóm khi mẹ bệnh, cho thấy mẹ được yêu quý khi khỏe mạnh. Tình yêu thương của mẹ khiến mọi người lo lắng khi bà ốm.
Các lần thăm hỏi, những món quà giản dị như trứng hay cam đều đầy tình cảm. Điều này cũng thể hiện niềm tự hào của người con về mẹ và lòng biết ơn đối với hàng xóm. Dù còn nhỏ nhưng cậu đã biết trân trọng, khiến những quan tâm nhỏ bé trở thành niềm vui lớn.
Tác giả khẳng định tấm lòng hiếu thảo qua những câu thơ trong trẻo vào cuối bài:
“Sáng nay trời đổ mưa rào
Nắng trong trái chín ngọt ngào bay hương
Cả đời đi gió đi sương
Bây giờ mẹ lại lần giường tập đi”.
Tác giả theo sát mẹ ốm, ghi nhận mọi thay đổi. Để mẹ hồi phục nhanh, tác giả ngâm thơ, kể chuyện, múa ca, thậm chí diễn ba vai chèo cho mẹ vui. Những hành động này xuất phát từ tình thương sâu sắc của người con.
Tác giả hiểu nỗi khổ của mẹ qua những nếp nhăn quanh đôi mắt. Khi mẹ ốm, chỉ mong mẹ khỏe lại, ăn ngon, ngủ tốt, và cùng đọc sách với con.
Cảm xúc chân thành trong bài thơ khiến người đọc nhớ lại tuổi thơ, đặc biệt là khoảnh khắc chứng kiến mẹ ốm.
Câu thơ cuối so sánh mẹ với đất nước, thể hiện tâm hồn nhạy cảm của Trần Đăng Khoa. Không phải trẻ nào cũng hiểu “đất nước”, “tháng ngày” là gì.
Câu kết như lời cảm ơn chân thành từ con, vì mẹ cũng là cội nguồn, giống như quê hương. Tình cảm đó được thể hiện khi mẹ ốm, vừa để giúp mẹ, vừa bộc lộ nỗi lo lắng và yêu thương.
Những câu thơ đơn giản nhưng mang nhiều giá trị tinh thần không chỉ riêng cho trẻ nhỏ, mà cho tất cả độc giả.
Tác phẩm ca ngợi mẹ, tình yêu của con và cả tình yêu quê hương đất nước.
Phân tích bài thơ mẹ ốm mẫu 5
Bài thơ “Mẹ ốm” của Trần Đăng Khoa thể hiện tình cảm sâu sắc của con cái dành cho mẹ. Khi mẹ khỏe mạnh, mẹ luôn vui tươi, nhưng hôm nay ốm đau, mẹ đã không còn cười nói, mọi thứ xung quanh trở nên trống vắng:
Lá trầu khô giữa cơi trầu
Truyện Kiều gấp lại trên đầu bấy nay
Mẹ nằm một chỗ, ruộng vườn nhớ mẹ ngày đêm:
Cánh màn khép lỏng cả ngày
Ruộng vườn vắng mẹ cuốc cày sớm trưa
Con thương mẹ bệnh “đau đớn, nóng sốt”. Bà con xung quanh, anh y sĩ… mọi người đều đến thăm hỏi, chăm sóc tận tình. Tình cảm gia đình và hàng xóm rất bao la:
Mẹ ơi! Cô bác xóm làng đến thăm
Người cho trứng, người cho cam
Và anh y sỹ đã mang thuốc vào
Đứa con thấy mẹ “tập đi” mà cảm thương, nhớ đến mẹ lam lũ, hy sinh cả đời cho con.:
Vì con, mẹ khổ đủ điều
Quanh đôi mắt mẹ đã nhiều nếp nhăn.
Thương mẹ ốm đau, đứa con thơ chỉ cầu mong:
Con mong mẹ khoẻ dần dần
Ngày ăn ngon miệng, đêm nằm ngủ say
Với trẻ nhỏ, mẹ là tất cả: cuộc sống, niềm hạnh phúc và quê hương. Luôn đầy yêu thương, biết ơn và tự hào về mẹ:
Mẹ là đất nước tháng ngày của con
Không có lòng nào rộng lớn như lòng mẹ. Tình yêu của con dành cho mẹ cũng thật sâu sắc. Bài thơ Mẹ ốm của Trần Đăng Khoa cho ta thấy rõ hơn tình mẫu tử.
Phân tích bài thơ mẹ ốm mẫu 6
Bài thơ “Mẹ ốm” của Trần Đăng Khoa là tác phẩm nổi bật, đăng trong tập “Góc sân và khoảng trời”. Viết năm 1966, bài thơ thể hiện cảm xúc của trẻ nhỏ dành cho mẹ, khắc họa tình mẫu tử thiêng liêng.
Mọi hôm mẹ thích vui chơi
Hôm nay mẹ chẳng nói cười được đâu
Lá trầu khô giữa cơi trầu
Truyện Kiều gấp lại trên đầu bấy nay
Cánh màn khép lỏng cả ngày
Ruộng vườn vắng mẹ cuốc cày sớm trưa
Nắng mưa từ những ngày xưa
Lặn trong đời mẹ đến giờ chưa tan
Khi mẹ ốm, mẹ không ăn trầu và không kể Truyện Kiều cho bé nghe. Đó là những suy nghĩ ngây thơ của trẻ, chỉ đơn giản là cảm giác thiếu vắng lời kể của mẹ.
Trong phần tiếp theo, bé suy nghĩ về sự vất vả và hy sinh của mẹ, người đã làm việc từ sáng tới tối bất chấp thời tiết. Điều này cho thấy nhận thức sâu sắc về nỗi khổ của mẹ khiến người đọc cảm thấy xót xa.
Khắp người đau buốt, nóng ran
Mẹ ơi! Cô bác xóm làng đến thăm
Người cho trứng, người cho cam
Và anh bác sĩ đã mang thuốc vào
Mẹ được hàng xóm chăm sóc, đó là động viên giúp mẹ mau khỏe. Điều này cho thấy mẹ sống tốt với họ và bé cũng hiểu vất vả của mẹ trong lúc ốm.
Mẹ hy sinh vì con, dù khó khăn vẫn luôn lao động để có cuộc sống ấm no. Qua hình ảnh, ta thấy tác giả yêu thương mẹ, mong muốn làm điều gì đó để mẹ khỏi bệnh nhanh chóng.
Đọc tiếp, ta thấy xót xa khi mẹ vất vả vì con. Những khó khăn in lên khuôn mặt bà do tình yêu dành cho con cái, thể hiện qua những vần thơ xúc động. Đó là lời cảm ơn và tình cảm sâu sắc của người con dành cho mẹ.
Vì con mẹ khổ đủ điều
Quanh đôi mắt mẹ đã nhiều nếp nhăn
Con mong mẹ khoẻ dần dần
Ngày ăn ngon miệng, đêm nằm ngủ say
Cuối bài thơ, tác giả so sánh mẹ với đất nước, thể hiện tình yêu thương gia đình và lòng biết ơn quê hương.
Phân tích bài thơ mẹ ốm mẫu 7
Mẹ tôi rất vui tính, thích cười nói mặc dù công việc nặng nhọc. Nay mẹ ốm phải nằm một chỗ.
Mẹ nằm lặng lẽ sau màn buông. Ruộng vườn thiếu bóng dáng chăm chỉ của mẹ. Những năm tháng nắng mưa đã làm mẹ yếu. Cả người nóng ran và đau nhức khiến mẹ khó chịu.
Cô bác trong làng đến thăm hỏi. Người mang trứng, người mang cam. Anh y sĩ khám bệnh và cho thuốc. Mẹ cố gượng cười cảm ơn. Nhìn mẹ tiều tuỵ, em rất thương!
Sáng nay bất ngờ trời mưa rào. Mưa đến nhanh và đi cũng nhanh. Mặt trời lại sáng giữa bầu trời. Chim hót líu lo và mùi trái chín thơm ngan ngát. Hình như bệnh đã lui, mẹ lững thững bước ra khỏi giường. Đôi chân run rẩy nâng đỡ thân hình gầy guộc. Em cầu mong mẹ mau khỏe để vui vẻ tiếp tục công việc và đọc Kiều, kể chuyện cổ tích cho em nghe.
Mẹ ơi! Mẹ là những gì quý giá nhất! Mẹ là quê hương, đất nước, tháng ngày của con!
